روانشناسی

  بعضی از تعاریف نا امیدی به شرح زیر است : ناامیدی یعنی احساس درماندگی ، اگر فرد یاد بگیرد که نمی تواند بطور واقعی ﻣؤثر باشد در تمام حالتهای رفتاری خود احساس واماندگی وشک می نماید . طبق نظریه اشنایدر نا امیدی حالت تکان دهنده ای است که با احساس عدم امکان و ناتوانی و بی علاقگی به زندگی آشکار می شود.

  در سال 1991 اسنایدر و همکارانش تعریف زیر را برای امید ارائه دادند : « امید یک حالت انگیزشی مثبت است که بر هماهنگی حسی موفقیت آمیز ، کارگزار فکر ( انرژی رهبری کننده هدف ) و راه های رسیدن به هدف ( نقشه کشی برای رسیدن به هدف ) استوار است » (اسنایدر ، آروینگ [1] و آندرسون [2] ، 1991 ). این تعریف دارای سه جزء هدفها ، راههای  وشیوه های تفکر وکارگزاری فکر است تعریف این مفاهیم به شرح زیر است :

بسیاری از افراد  واژه امید را با آرزو و خوش بینی مترادف می دانند در حالی که این سه، معانی متفاوتی دارند. آرزو معمولا میلی خاص است و تقریبا به اموری که نتایج مثبتی از آنها انتظار می رود، اشاره دارد. خوش بینی نیز در ابتدا بر جنبه های مثبت یک موفقیت تاکید دارد و اکثر افراد به خوش بینی به عنوان یک ویژگی مثبت فکر می کنند در حالی که گاهی  خوش بینی به دلیل ماهیت ویژه اش مانع می گردد که افراد برنامه های روشنی برای آرزوهای خود داشته باشند. آرزو و خوش بینی، هر دو نقش هایی در زندگی ما دارند ولی برای زندگی کردن در شرایط دشوار یا زندگی همراه با بیماری های مزمنی مانند سرطان که جنبه های منفی دارند، نیاز به یک احساس قوی تری تحت عنوان امید وجود دارد...

   مشاوره و روان درمانی می تواند یک چهار چوب عالی رویارویی با موضوعات وجودی باشد. کوری(1990) اهداف یک گروه وجودگرا را به عنوان کمک کردن به افراد برای تعهد دادن به سفری طولانی مدت برای کشف خود(خودکاوی)، ذکر می کند. فضای حاکم بر یک گروه به افراد در جستجوی درمان کمک می کند تا به تجارب ذهنی خودشان توجه کنند در حالی که این تجارب را با دیگران که دارای اهداف مشابه هستند سهیم می دانند.

 با بررسی تعاریفی که ازمعنا درمانی ارائه شد این نکته به دست مـی‌آید کـه«هدفمندی‌ زندگی»جزء مشترک و مورد قبول این تعاریف اسـت و اخـتلاف تـعاریف،در تـفسیر هـدفمندی و تبیین اقسام هـدف‌ اسـت. با‌ تکیه بر این مطلب و با تدبری گذرا در قرآن و روایات در می‌یابیم که‌ گزاف نیست بگوییم قرآن در آیات اعتقادی،کتاب تـبیین اصـل مـعناداری زندگی و در آیات‌ احکام و اخلاقی‌ راه‌ و روش زندگی معنادار اسـت.

 گر چه فرانکل به طور منظم از روش های درمانی خود لیستی ارائه نداده است، اما روش های مختلفی به صورت پراکنده در نوشته های او آمده است. تکنیک ها و روش های درمانی معنادرمانی به چهار گروه تقسسیم می شوند که شامل : روش های افزایش آگاهی وجودی، تکنیک قصد متضاد، تکنیک بازتاب زدایی و روحانیت پزشکی است.

معنا درمانی بر مبنای سه مجموعه مثلثی شکل قرار دارد . اولین مجموعه شامل سه جزء آزادی اراده، معنا جویی و معنای زندگی است. مجموعه دوم بر پایه معنای زندگی قرار دارد و از ارزش­های خلاق، ارزش­های تجربی و ارزش­های نگرشی تشکیل می­شود و در نهایت مجموعه سوم از سه جزء گناه، رنج و گذرا بودن زندگی تشکیل می­شود. ارزش­های نگرشی به انسان کمک می­نماید که بر احساس گناه، رنج و گذرا بودن زندگی غلبه نماید.

هرگاه به خبری بد ، شخصی پرتوقع و با به نوعی ناکامی می پردازیم ، بسیاری از ما عادتهای خاص، یعنی راههای واکنش به زندگی ( به ویژه به ناملایمات ) را یاد می گیریم که زیاد به دردمان نمی خورند. ما در این گونه موارد بیش از اندازه واکنش نشان می دهیم ، مسائل را زیاده از حد بزرگ می کنیم، سخت می گیریم و روی جنبه های منفی زندگی تاکید می کنیم.

در ادامه مطلب به مرور تکنیک های معنادرمانی می پردازیم.

 ویکتور فرانکل دانشجوی پیشین باورهایی مانند باورهای بینز وانگر و رولومی داشت. ولی رویکرد او به روان درمانی ناهمانند است . آن چه فرانکل را از سایرین متمایز می کند تاکید او بر معنای زندگی است . بر اساس باور فرانکل وجود انسان از سه سویه ی جسمانی ، روانی و روحانی برخوردار است که بخش روحانی انسان سویه ی منحصر به فرد او است و ممکن است توسط سویه های دیگر محدود شود ولی چه بسا با آسیب سویه های روانی و جسمی در آدمی ، سویه ی روحانی او دچار آسیب نشود.